Arboretum Wirty

Zachwycające miejsca nie zawsze kryją się w wielkich miastach lub popularnych kurortach. Czasem wystarczy nieco zboczyć z głównych tras, by natknąć się na prawdziwe botaniczne perły. Właśnie taką atrakcją jest Arboretum Wirty – najstarszy leśny ogród dendrologiczny w Polsce, położony tuż obok Jeziora Borzechowskiego, na terenie malowniczej Kociewszczyzny, w pobliżu Starogardu Gdańskiego. To prawdziwy raj dla miłośników przyrody, kolorów i ciszy, miejsce idealne na długie spacery wśród tysięcy niezwykłych drzew i krzewów, zarówno rodzimych, jak i egzotycznych.

Historia Arboretum Wirty

Arboretum Wirty powstało już w 1875 roku z inicjatywy leśniczego Adama Putricha, który wspólnie z profesorem Adamem Schwappachem rozpoczął misję sprowadzania do Polski roślin z najodleglejszych zakątków świata. Początkowo głównym celem była uprawa drzew owocowych oraz badanie możliwości aklimatyzacji gatunków obcych i ich potencjału gospodarczego. Z biegiem lat kolekcja sukcesywnie się rozrastała, a arboretum stopniowo zyskiwało status ogrodu botanicznego o znaczeniu krajowym. Współczesny Wirty to już ponad 150 lat tradycji, pracy kilku pokoleń pasjonatów i naukowców oraz nieustanny rozwój botanicznych zbiorów.

Charakterystyka i podział Arboretum

Podział na części parkową i leśną

Obszar arboretum Wirty jest imponujący – niemal 70 hektarów zieleni, podzielonych na dwie wyraźne części: część parkową i leśną. Część parkowa to bardziej uporządkowany fragment ogrodu, pełen starannie prowadzonych alejek, lawendowych skarp, oczek wodnych oraz kompozycji z rododendronów i azalii. Ta część zajmuje około 7 hektarów. Natomiast strefa leśna to klimatyczne, nieco dzikie połacie pełne starych okazów rodzimych drzew, a także zadziwiających egzotów, które odnalazły tu swoją drugą ojczyznę.

Unikatowe okazy i kolekcje

Przechadzając się alejkami Wirt, nie sposób nie zachwycić się bogactwem form i kolorów. Naliczono tu ponad 830 gatunków i odmian drzew oraz krzewów. Największe wrażenie robią stare aleje jodeł i cisów, czy monumentalne platany. Do najcenniejszych botanicznych osobliwości należy orzech pośredni, będący unikalną hybrydą orzecha włoskiego i czarnego – jedyny taki okaz w Polsce. Uwagę przykuwa także ogromny tulipanowiec amerykański, którego żółtymi brzegami liści można długo się zachwycać. Pełno tu również wielopniowych żywotników, świerków, sosen, a także gatunków sprowadzanych z Japonii, Ameryki Północnej czy Kaukazu.

Ogród skalny i kolekcje tematyczne

W centralnej części arboretum znajduje się niezwykle malowniczy ogród skalny z oczkiem wodnym otoczonym przez bogatą kolekcję azalii, różaneczników oraz rzadko spotykanych roślin, takich jak kielichowiec, styrak, ostrokrzew czy cypryśnik błotny. Całość sprawia wrażenie botanicznego świata w miniaturze, tętniącego kolorami od kwietnia aż do późnej jesieni.

Atrakcje i infrastruktura

Ścieżki edukacyjne i punkty widokowe

Arboretum Wirty to miejsce nie tylko spacerów, ale i nauki. Przez ogród poprowadzone są liczne ścieżki tematyczne i edukacyjne, z tablicami informacyjnymi przy ciekawszych okazach oraz ławkami, na których można odpocząć, podziwiając otoczenie. Wśród tras warto wyróżnić ścieżkę widokową, parkową, azaliowy szlak, trasę rowerową oraz przejście po drewnianych kładkach nad bagnami. Punkty widokowe na Jezioro Borzechowskie Wielkie pozwalają na chwilę wytchnienia i obserwację zarówno flory, jak i fauny regionu.

Plac zabaw i przestrzeń dla rodzin

Jednym z atutów Arboretum Wirty jest świetnie przygotowana infrastruktura dla rodzin z dziećmi. Na miejscu znajduje się plac zabaw, rozległe trawniki na piknik, ławki i stoły. Nawierzchnia ścieżek została przystosowana także do wózków dziecięcych i rowerków, dzięki czemu nawet najmłodsi turyści bez problemu mogą tu spędzić aktywnie wiele godzin. Nawet poza sezonem kwitnienia roślin panuje tu wyjątkowy mikroklimat, zapewniający czyste powietrze i ciszę, o którą trudno w zatłoczonych atrakcyjnych miejscowościach.

Flora i fauna na wyciągnięcie ręki

Obcowanie z przyrodą w Wirty nabiera wyjątkowego wymiaru. Poza kolekcją botaniczną na terenie ogrodu spotkać można liczne ptaki, żaby czy wiewiórki. Środowisko bagienne i leśne gwarantuje obecność wielu drobnych zwierząt, które można podglądać z kładek i pomostów.

Praktyczne informacje dla odwiedzających

Arboretum Wirty znajduje się pod adresem: Wirty 3a, 83-224 Borzechowo, tuż nad Jeziorem Borzechowskim. Ogród otwarty jest codziennie od kwietnia do września w godzinach 9:00–20:00.

Ceny biletów: bilet normalny 5zł, ulgowy 2zł. Dzieci do 6 lat wstęp wolny. Bilety kupuje się w kasie na miejscu.

Na miejscu dostępny jest bezpłatny, utwardzony parking.

Dojazd samochodem: Z Gdańska można dojechać drogą ekspresową S7, następnie zjazdem na Starogard Gdański (DK22), a dalej kierować się na Borzechowo i Wirty – są oznaczenia pokazujące drogę do arboretum.

Dojazd komunikacją publiczną: Regionalny pociąg do Borzechowa, potem autobus linii 22 do przystanku „Wirty” (10 minut jazdy, następnie około 500 metrów pieszo). Połączenia najlepiej sprawdzić wcześniej, ponieważ rozkłady mogą się zmieniać w zależności od sezonu.

Wrażenia z wizyty

Spacer po Arboretum Wirty to czysta przyjemność zarówno dla botanika, jak i zwykłego miłośnika przyrody. Tereny są znakomicie zadbane, trasy dobrze oznaczone, a opisy rzadkich drzew – fascynujące. O każdej porze roku ogród prezentuje inne oblicze: wiosną eksplozja kwiatów, latem feeria odcieni zieleni, jesienią paleta złocisto-czerwonych liści. Najbardziej urzekające momenty to odpoczynek przy jeziorku w ogrodzie skalnym, chłonięcie zapachu jaśminu w parkowej alei czy obserwacja żab na kładkach nad bagnem. Całość dopełnia wszechobecna cisza przerywana jedynie śpiewem ptaków.

Podsumowanie

Arboretum Wirty wyróżnia się nie tylko bogactwem dendrologicznej kolekcji, ale przede wszystkim klimatem, jaki panuje na jego terenie. To miejsce, gdzie przyroda i historia łączą się ze spokojem, nauką i rekreacją. Koegzystencja starych, majestatycznych drzew z egzotycznymi ciekawostkami botanicznymi tworzy przestrzeń, w której każdy znajdzie coś dla siebie – niezależnie od wieku, zainteresowań czy oczekiwań wobec spędzanego czasu. Przyjeżdżając do Wirty, odłącza się od codziennego zgiełku i zanurza w świecie natury, który od ponad stu lat inspiruje kolejne pokolenia zwiedzających.